کتاب ناصرخسرو (تاریخ و ادبیات ایران)

کتاب تاریخ و ادبیات ایران (ناصرخسرو)

ناصر خسرو مرد آرمان خواه پاکباخته ای است که در جامعه ای عافیت اندیش و منفعل و ترس خورده و آلوده به انواع ظلم و فساد کوشیده است راهی یکسره مخالف پسند زمانه در پیش گیرد، در آستانه پیری که نیاز به ثبات و آرامش معمولا آدمها را محافظه کارتر می کند، او از زندگی بی دغدغه و آسودهای که می توانست در شهر آباد و زیبای بلخ و در میان خانواده و دوستانش داشته باشد روی می گرداند و به دنبال آرمانی بلند، که نویدبخش رهایی انسان بود، به دامان درهای تنگ و دورافتاده در حصار کوههایی سر به فلک کشیده پناه می برد.

چنین کسی البته، وقتی با خیل مردمان آزمند یا مرعوب روزگارش مواجه می شود، حق دارد که بر آنها و راه و رسم برده وارشان بشورد و خود را بسی فراتر از ایشان ببیند.

ناصر خسرو را میتوان، به تعبیر امروزی، اومانیستی دانست که انسان را مرکز و محور خلقت الاهی و از این رو صاحب آزادی و اختیار و مسئولیت کامل در قبال سرنوشتش می بیند و هیچ عذر و بهانه ای را برای گریز از این آزادی و مسئولیت نمی پذیرد.